Η ολική αρθροπλαστική γόνατος είναι η τελευταία πράξη του δράματος που λέγεται οστεοαρθρίτιδα. Με τον όρο οστεοαρθρίτιδα εννοούμε την σταδιακή εκφύλιση και καταστροφή μίας άρθρωσης. Οποιαδήποτε άρθρωση μπορεί να παρουσιάσει οστεοαρθρίτιδα κυρίως όμως η πλειονότητα των περιστατικών αφορά τις αρθρώσεις του γόνατος και του ισχίου. Δευτερευόντως την άρθρωση του ώμου και σπανιότερα της ποδοκνημικής.
Στάδια
Η οστεοαρθρίτιδα είναι πάθηση εξελικτική που διαδράμει συνήθως πολλά χρόνια από την έναρξη των συμπτωμάτων έως ότου να καταλήξει στην πλήρη καταστροφή της άρθρωσης.Στα αρχικά στάδια έχουμε πόνο κυρίως στην αρχή της κίνησης μετά από ανάπαυση που υποχωρεί γρήγορα.Επανέρχεται μετά από πολύωρη δραστηριότητα.Επίσης πόνος υπάρχει στην δραστηριότητα που φορτίζει ιδιαίτερα την άρθρωση π.χ. ανέβασμα σκάλας. Ο πόνος υποχωρεί στην αρχή με ανάπαυση λήψη αντιφλεγμονωδών φαρμάκων και φυσικοθεραπείας. Η άσκηση βοηθάει στην βελτίωση της λειτουργικότητας της άρθρωσης για μεγάλα χρονικά διαστήματα. ‘Οσο εξελίσσεται η πάθηση μειώνεται συνεχώς η ικανότητα για δραστηριότητα και αυξάνουν αντίστοιχα ο πόνος και η ανάγκη εφαρμογής θεραπειών.
Θεραπεία
Στα αρχικά στάδια Ι και ΙΙ η τροποποίηση των δραστηριοτήτων, η ήπια άσκηση και η φυσικοθεραπεία προσφέρουν καλή ποιότητα ζωής για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Στα επόμενα στάδια ΙΙΙ και ΙV μπορεί να προστεθεί η χρήση αντιφλεγμονοδών για μεγαλύτερα διαστήματα. Ενδαρθρικές εγχύσεις κυρίως κορτιζόνης αλά και τελευταία PRP. Φυσικά περισσότερη τροποποίηση της δραστηριότητας και φυσικοθεραπεία.
Χειρουργείο
Καθώς όμως η οστεοαρθρίτιδα συνεχίζει να εξελίσσεται φθάνει στο σημείο που η χειρουργική θεραπεία είναι μονόδρομος.Με τον όρο αρθροπλαστική εννοούμε την αντικατάσταση της φθαρμένης άρθρωσης με τεχνητή, από μέταλλο και ειδικό συνθετικό υλικό.Τα σημερινά υλικά έχουν συσσωρεύσει γνώση και τεχνολογία δεκαετιών με αποτέλεσμα οι σημερινές αρθροπλαστικές να επαναφέρουν την λειτουργικότητα του μέλους σε πολύ μεγάλο βαθμό και επιπλέον να διαρκούν πολλά χρόνια πριν χρειαστούν αντικατάσταση. Η ολική αρθροπλαστική αφορά στην αντικατάσταση όλης της άρθρωσης με ή χωρίς την διατήρηση του οπίσθιου χιαστού. Σε αυστηρά επιλεγμένους δραστήριους ασθενείς αξίζει να εφαρμοστούν υλικά σχεδιασμένα για την διατήρηση και των δύο χιαστών που πλησιάζουν πολύ περισσότερο την φυσιολογική κινηματική του γόνατος.
Σε νεότερους ασθενείς που η βλάβη αφορά αυστηρά μόνο ένα διαμέρισμα της άρθρωσης του γόνατος γίνεται να ντικατασταθεί μόνο αυτό. ‘Ετσι έχουμε τις μονοδιαμερισματικές αρθροπλαστικές (εικόνα αριστερά) και την αρθροπλαστική της επιγονατιδομηριαίας (δεξιά).
Αποθεραπεία
Ο απαιτούμενος χρόνος νοσηλείας είναι 3 έως 4 ημέρες ανάλογα με την γενική κατάσταση του ασθενούς. Έναρξη βάδισης το απόγευμα της ημέρας χειρουργείου. Ο ασθενής βαδίζει με τη βοήθεια “Π” για 6 εβδομάδες περίπου. Άμεση έναρξη φυσικοθεραπείας και επάνοδος σε πλήρη δραστηριότητα σε 2 μήνες περίπου από το χειρουργείο.
Παρόλο που η οστεοαρθρίτιδα τα τελευταία χρόνια εμφανίζεται με μεγαλύτερη συχνότητα σε νεότερα άτομα,εξακολουθεί να αφορά συνήθως ηλικιωμένους που μπορεί να έχουν σωρεία άλλων προβλημάτων υγείας, Η απόφαση λοιπόν για την αρθροπλαστική πρέπει να παίρνεται όταν υπάρχουν βέβαια οι ιατρικές ενδείξεις αλλά και η γενική υγεία του ασθενούς είναι σε ικανοποιητική κατάσταση.